Alopesi, anormal saç dökülmesi olarak ifade edilebilir; bu nedenle terimin kellik ile eşanlamlı olduğu düşünülür. Kirpik, koltuk altı, genital bölge ve sakal gibi saçlı deriyi veya cildin diğer bölgelerini etkileyebilir.

Alopesi iki gruba ayrılabilir: kıl folikülünün tahrip olduğu ve dolayısıyla geri dönüşü olmayan skarlı alopesiler ve potansiyel olarak geri döndürülebilir olan skarsız formlar.

En sık görülen form androjenik alopesidir. Ayrıca androgenetik alopesi veya yaygın kellik olarak da adlandırılır ve vakaların %95’inde rol oynar. Esas olarak erkekleri ve daha az sıklıkla kadınları etkiler. Temel semtomları günde 100’den fazla saç kılının dökülmesi ve saçın incelmesidir.

Alopesi nedenleri nelerdir?

Androjenik alopesinin nedeninde iki faktör vurgulanmalıdır: genetik ve hormonal. Kalıtsal bir bileşen olmasına rağmen, baskın bir poligenik kalıtım olduğu için sorumlu gen bilinmemektedir. Hormonal faktör, temel olarak, duruma genetik olarak yatkın olan kıl folikülleri üzerinde hareket eden ve tam atrofi ve fibrozise neden olana kadar ilerleyici minyatürleşmelere neden olan erkek hormonlarına veya androjenlere bağlıdır.

Alopesi areata’nın nedeni net olarak tanımlanmamıştır, ancak stresli durumlar tarafından tetiklenebilir ve bazen allta otoimmün bir geçmiş yatabilir. Saç dökülmesi ile bağlantılı birden çok neden vardır. Temel besin maddelerinden yoksun bir diyet, tiroid sorunları, demir eksikliği, enfeksiyonlar, stres, anemi, aşırı kozmetik boyalar alopesiye katkıda bulunan faktörlerdir. Bazı tedavilerin yan etkileri de kemoterapi veya radyasyon gibi saç dökülmesine neden olabilir.

Alopesi türleri

Skar bırakmayan türleri

Androjenik alopesi: Başta ön saç ekim çizgisinin progresif gecikmesi ile kendini gösteren, çoğunlukla frontal ve parietal bölgelerde lokalize saç dökülmesi yaşanan durumdur.
Kadın tipinde saç dökülmesi dağınıktır, tamamen kellik alanları yoktur ve önceki ekim çizgisine uyulur, yani gerileyen saç çizgisi yoktur.
Alopesi areata: Yuvarlak lekelere neden olan bir saç dökülmesi türüdür. Saç kökleri bu hastalıkta tahrip olmaz, bu nedenle saçlar tekrar uzayabilir.
Travmatik alopesi: Çekme, baskı veya trikotillomani gibi fiziksel travmalardan kaynaklanan tüm alopesilerdir.
Diffüz alopesi: Diffüz alopesi, az ya da çok yoğun, akut veya kronik saç dökülmesinden oluşur, ancak geri dönüşümlüdür ve kafa derisinin belirli bir bölümünde lokalize değildir. Saç dökülmesi tetiklendikten 2-4 ay sonra ortaya çıkar. Örneğin doğum, ciddi hastalıklar, ateşli süreçler, stres veya önemli kilo kaybından sonra ortaya çıkar.
Skarlı alopesi: Bu tip olanı foliküler yapıda hasar, malformasyon veya tamamen yırtılma olduğu için genellikle geri döndürülemez. Fiziksel-kimyasal ajanlar, tümörler veya dermatozlar nedeniyle bulaşıcı olarak sınıflandırılırlar.

Nasıl teşhis edilir?

Tanısı için kapsamlı bir tıbbi öykü alınmalıdır. Bazen saç dökülmesindeki artışı gerekçelendiren herhangi bir değişikliği tespit etmek için analiz gerekir. İstisnai durumlarda ve özellikle inflamatuar skarlı alopeside, ilgili histopatolojik çalışma ile birlikte kafa derisi biyopsisi kullanılmalıdır.

Saç dökülmesinin nedenini doğru bir şekilde belirlemek ve en etkili tedaviyi seçmek için her hastada kapsamlı bir saç dökülmesi muayenesi ve teşhisi yapmak çok önemlidir. Biz Meditürk olarak ücretsiz saç analizi ile hastalarımızı en doğru şekile bilgilendiriyoruz (ayrıca bkz. Ekilen saç dökülür mü?)

Nasıl tedavi edilir?

Farmakolojik tedavi bir dermatolog tarafından reçete edilmeli ve denetlenmelidir. Alopesinin nedenine göre tedavi belirlenir. Androjenik alopeside etkinliği bilimsel çalışmalarda kanıtlanmış iki ilaç vardır, cilde solüsyon olarak uygulanan minoxidil ve androjen üretimini bloke ederek çalışan ve tablet şeklinde ağızdan verilen finasterid. Saç oluşumu için bazı temel besinlerde eksiklik olduğu tespit edilirse, kükürt amino asitleri, mineraller ve vitaminlere dayalı takviyeler eklenir.

Siproterone asetat, dişi androjenik alopeside iyi sonuçlara sahiptir. Kortikosteroidler (topikal veya infiltre edilmiş) ve difensipron gibi hassaslaştırıcı maddelerin uygulanması yoluyla immünoterapi alopesi areatada etkilidir.

Elbette tüm bunlar bir dermatolog tarafından yapılan inceleme sonucunda alınmalı ve geri dönüşü olmayan seyrelme ve dökülme sorunları için saç ekimi düşünülmelidir.

Kaynaklar: Türk Dermatoloji Derneği, Saç Hastalıkları Tanı ve Tedavisinde Yenilikler